یکی از لوازم جانبی مهم برای ترانسمیتر اختلاف فشار، منیفولد (شیر چند راهه) است. این دستگاه دارای شیرهای دستی برای جداسازی و یکسان کردن فشار وارده از فرآیند به ترانسمیتر، برای اهداف تعمیر و نگهداری و کالیبراسیون است.
شکل زیر سه شیر را نشان میدهد که شامل یک منیفولد سه راهه (در ناحیه مشخص شده با خطوط نقطه نقطه) و همچنین یک شیر چهارم به نام شیر “بلید” (bleed) است که برای تخلیه فشار سیال محبوس شده به اتمسفر استفاده میشود:
توجه: به عنوان مثال، منیفولد استاندارد سه راهه، شیر تخلیه را ارائه نمی دهد – فقط شیر های بلوک و اکولایزر را ارائه می دهد.
در حالی که این تصویر سه شیر را به عنوان دستگاه های جداگانه نشان می دهد که به یکدیگر و توسط لوله به ترانسمیتر متصل شده اند، منیفولدهای سه راهه معمولاً به عنوان دستگاه های یکپارچه ساخته می شوند: سه شیر در یک بلوک فلزی تشکیل می شوند و از طریق فلنج و یک اورینگ (O-ring) به ترانسمیتر فشار متصل می شوند.
شیرهای تخلیه معمولاً بهعنوان دستگاههای جداگانهای یافت میشوند که به یک یا چند پورت در محفظههای دیافراگم ترانسمیتر فشار متصل می شوند.
عکس زیر یک منیفولد سه راهه را نشان می دهد که به یک ترانسمیتر اختلاف فشار ← پیچ شده است.
ممکن است یک اتصال شیر تخلیه دیده شود که در پورت بالایی نزدیکترین فلنج به کپسول دیافراگم قرار گرفته است:
در عملکرد عادی، دو شیر بلوک باز می مانند تا فشار سیال فرآیند به ترانسمیتر فشار برسد.
شیر اکولایزر محکم بسته می شود تا هیچ سیالی نتواند بین دو طرف فشار زیاد و کم فشار عبور کند.
برای جداسازی ترانسمیتر از فرآیند برای تعمیرات، باید شیرهای بلوک را ببندید و شیر اکولایزر را باز کنید.
بهترین ترتیبی که باید دنبال کنید این است که ابتدا شیر بلوک فشار قوی را ببندید، سپس شیر اکولایزر را باز کنید، سپس شیر بلوک فشار پایین را ببندید.
این ترتیب تضمین می کند که ترانسمیتر نمی تواند در طول فرآیند جداسازی در معرض فشار تفاضلی بالا قرار گیرد و فشار سیال محبوس شده در داخل ترانسمیتر قبل از “تهویه” به اتمسفر تا حد امکان پایین باشد.
در نهایت، دریچه “تخلیه” در آخرین مرحله باز می شود تا فشار سیال در داخل منیفولد و محفظه ترانسمیتر کاهش یابد.
برای بازگرداندن ترانسمیتر به کار، کافی است این مراحل را برعکس کنید: شیر تخلیه را ببندید، شیر بلوک فشار کم را باز کنید، شیر اکولایزر را ببندید و در نهایت شیر بلوک فشار بالا را باز کنید.
موقعیت های نهایی شیر برای هر دو حالت در تصاویر زیر نشان داده شده است:
یک تغییر در این فرآیند منیفولد پنج راهه است که در این تصویر نشان داده شده است:
وجود یک شیر تخلیه داخلی در منیفولد پنج راهه به تکنسین این امکان را می دهد که فشار محبوس شده را از طریق یک لوله به جای دورافتاده تخلیه کند، نه اینکه مستقیماً در ترانسمیتر تخلیه شود.
موقعیت شیرها برای عملکرد و نگهداری عادی در این منیفولد به شرح زیر است:
بسیار مهم است که شیر(های) اکولایزر هرگز روی هیچ منیفولد ترانسمیتر فشاری باز نباشد، در حالی که هر دو شیر بلوک باز هستند! انجام این کار به سیال فرآیند اجازه می دهد تا از طریق شیر(های) اکولایزر از سمت پرفشار فرآیند به سمت فشار پایین فرآیند جریان یابد.
اگر لولههای ضربهای که منیفولد را به فرآیند متصل میکنند، عمداً با یک مایع پرکننده (مانند گلیسیرین، برای جابجایی آب فرآیند از ورود به لولههای ضربه یا آب در سیستم بخار) پر شوند، این مایع پرکننده از بین میرود.
همچنین، اگر سیال فرآیند به طور خطرناکی داغ یا رادیواکتیو باشد، ترکیبی از سوپاپهای اکولایزر باز و مسدود به آن سیال خطرناک اجازه میدهد به ترانسمیتر و منیفولد برسد و احتمالاً باعث آسیب یا ایجاد خطر شخصی میشود.
از تجربه شخصی می گویم، یک بار این اشتباه را در یک ترانسمیتر DP متصل به سیستم بخار انجام دادم که باعث شد بخار داغ از منیفولد عبور کند و دریچه اکولایزر بیش از حد گرم شود به طوری که باز شده و دوباره بسته نمی شد! تنها راهی که توانستم جریان بخار داغ را از طریق منیفولد متوقف کنم این بود که یک دریچه دستی دروازه کشویی بین لوله ضربه و لوله فرآیند را قرار داده و ببندم. خوشبختانه این شیر فولادی ریخته گری در اثر گرما آسیبی ندید و همچنان توانست جریان را قطع کند.
منیفولدهای دریچه ترانسمیتر فشار نیز در پیکربندی های انسداد و تخلیه تکی (single block and bleed) برای کاربردهای فشار گیج (gauge) ارائه می شوند.
در اینجا، پورت فشار “کم فشار” ترانسمیتر به اتمسفر تخلیه می شود و تنها درگاه فشار “بالا” به خط ضربه متصل است:
عکس زیر مجموعه ایی متشکل از 8 ترانسمیتر فشار را نشان می دهد که هفت عدد از هشت ترانسمیتر به یک منیفولد انسداد و تخلیه مجهز هستند.
ترانسمیتر هشتم (ردیف پایین، دوم از چپ) دارای یک منیفولد ۵ راهه است:
اگر به عکس دقت کنید، میتوانید شیرهای تخلیه نصب شده روی تمام پورتهای بالایی را ببینید.
فقط ترانسمیتر با منیفولد ۵ راهه دارای دو شیر تخلیه است زیرا تنها ترانسمیتر اختلاف فشار گروه است.
هفت ترانسمیتر دیگر همه ترانسمیتر فشارهای گیج هستند و بنابراین فقط یک پورت برای تخلیه دارند.
یک عادت خوب هنگام کارکردن با دستگیرههای شیر در منیفولدهای ترانسمیتر این است که دریچههای باز تقریباً یک چهارم دور بعد از باز شدن «بازگشت» شوند.
این امر مانع توقف در حالت کاملاً باز می شود و همچنین این امکان را برای کسی فراهم می کند که وضعیت سوپاپ ها را راحت تر از طریق ذهنی تشخیص دهد: دریچه بسته به راحتی نمی چرخد (زیرا در جای خود محکم می شود) در حالی که دریچه باز است. آزاد است که کمی به هر طرف بچرخد.
از آنجایی که هیچ جریانی نباید از شیرهای یک منیفولد ترانسمیتر عبور کند، مهم نیست که یک شیر منیفولد باز 100٪ باز باشد یا 90٪ باز یا 80٪ باز باشد، بنابراین هیچ ضرری در کمی “بازکردن” یک شیر در موقعیت کاملا باز وجود ندارد.
البته اشتباه است که این کار را با یک دریچه بسته انجام دهید، زیرا هر دوشاخه دریچه باید محکم در جای خود فشار داده شود تا به قطع مثبت برسد.